Co zrobić z czasem wolnym?

Jak pisał przed laty Jan Pięta w publikacji "Pedagogika czasu wolnego": ,,Społeczeństwa rozwinięte charakteryzują się ciągłym wzrostem ilości czasu wolnego. Stwarza to wiele nowych problemów społecznych, z których problemem podstawowym jest konieczność przystosowania się człowieka do nowych warunków cywilizacyjnych".¹ 

Jan Pięta, rozwijając dalej swoją myśl, pisze o konieczności stworzenia dwóch rodzajów zadań, które miałyby kontekst pedagogiczny podczas organizowania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży – profilaktycznych i kreacyjnych. Zadania profilaktyczne mają na celu eliminowanie oraz minimalizowanie niekorzystnych zjawisk, natomiast kreacyjne "dostarczałyby inspiracji i zaprawiałyby do twórczych poszukiwań wzorów zachowań wolnoczasowych, zdobywania większego mistrzostwa, osiągania wyższych sprawności i realizacji wartości wyższego rzędu."² 

Wrocław, rok 2020. Powoli zbliża się wiosna, czas sprzyjający młodzieży do wyjścia na boisko po szkole, do spotkania się z paczką przyjaciół. Przechadzając się po osiedlach, nie widać grup młodzieży. Zaginęły? Nie – przeniosły się w świat wirtualny, młodzi ludzie spędzają czas przed komputerami, tabletami, czy iphone'ami. To pierwsza część młodzieży. Druga część – dzieci zamożniejszych, ambitnych rodziców – spędzają czas na rozmaitych zajęciach dodatkowych. Minęło sto lat, a sposób spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież całkowicie się zmienił. "Dziś od początku edukacji zwraca się uwagę na umiejętność praktycznego posługiwania się komputerem i już w pierwszej klasie szkoły podstawowej realizowany jest program służący zapoznaniu uczniów z jego elementami i obsługą. Również w pierwszej klasie wprowadza się język obcy, najczęściej angielski. Coraz więcej dzieci uczy się dodatkowo jeszcze jednego języka. "Wyścig szczurów" narzuca rodzicom presję stworzenia dzieciom jak najlepszego życiowego startu. (...) Wiele dzieci ma wypełnioną dodatkowymi zajęciami prawie każdą chwilę. Jeśli pozostaje im trochę czasu na zabawę, to często ona również jest przez rodziców dokładnie zaplanowana. Wyjątkowo pozostawione samo sobie, dziecko siada przed komputerem lub telewizorem – nie wie, jak inaczej można spędzić wolny czas."³

Czy są sprawdzone sposoby, aby to zmienić? Są, ale niestety - rodzic, jako podstawowy wychowawca dziecka, musi poświęcić dla niego swój czas. Tak, praca, obowiązki, zakupy, odpoczynek.... Ale znajdą się też w tygodniu "film", "mecz", "wyjście z kumplami"... Może warto je zastąpić spotkaniem z dzieckiem? Wszystko zależy od priorytetów... To od rodzica zależy, czy pozwoli spędzać dziecku czas przed ekranem, czy też zabierze go w ciekawe miejsca, aby pokazać kawałek świata!

Michał Pałamarz-Podgórny

---------

1Jan Pięta, Pedagogika czasu wolnego, AlmaMer, Warszawa 2008, s.185

2Tamże, s.186

3Monika Maciejowska, Jakie są zuchy? w: red. Emilia Kulczyk-Prus, Anna Wittenberg W krainie zabawy, Wydawnictwo Marron, Łódź 2013, s.13